Nỗi niềm văn chương, thế sự

Các nhà văn Hữu Thỉnh, Nguyễn Trí Huân, Hồ Anh Thái, Trần Đăng Khoa, Lê Văn Thảo, Phan Thị Vàng Anh được bầu vào BCH mới. Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam nhiệm kỳ 7: Nhà thơ Hữu Thỉnh.

Hai Phó chủ tịch: Nhà văn Nguyễn Trí Huân và Lê Văn Thảo.

Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam khoá 7 - từ phải qua: Hồ Anh Thái, Nguyễn Trí Huân, Phan Thị Vàng Anh, Hữu Thỉnh, Trần Đăng Khoa, Lê Văn Thảo

“Trước Đại hội bao giờ cũng có cãi cọ dằn hắt, nhưng rồi vào cuộc chính, lại thể tất cho nhau.Thế  này là suôn sẻ rồi”- Chủ tịch Hội văn nghệ Yên Bái- nhà văn Ngọc Bái nhận xét hôm Đại hội diễn ra được 1 ngày.

Bế mạc, nhà văn Nguyễn Văn Hạnh cho rằng: Có không khí dân chủ. Anh Chi thì thấy không khí chỉ thua ĐH năm 1989. Còn Nguyễn Quang Thân: “Tham luận của Hoàng Quốc Hải đặc sắc nhất, có tâm, có sự đau khổ day dứt về những tác phẩm hay đóng góp cho đất nước. Viết mạnh mẽ mà lại chặt chẽ. Bên cạnh đó phải thấy rằng chưa bao giờ lại nhiều bài tham luận thô sơ biểu hiện trình độ lý luận xuống cấp của các nhà văn như bây giờ”.

Các nhà văn tại Đại hội            Ảnh: Bùi Tuấn

Nếu Hoàng Quốc Hải trăn trở bức xúc “Nỗi niềm văn học đỉnh cao”, thì Nguyễn Quang Sáng nói “vo” những chuyện rất “làng nho”.

“Mối quan hệ giữa Tự Đức và Nguyễn Du, hay là vấn đề muôn thuở của tự do sáng tác” là tên tham luận của Trần Mạnh Hảo được đọc thống thiết, đề cập những vấn đề như “mối quan hệ giữa đòn roi và thi ca”, khẳng định nhà văn là giới thấp cổ bé miệng trong khi lẽ ra họ phải là thượng đế trong chân trời sáng tác của riêng mình.

Cuộc đời người ta có sai có đúng, theo Nguyễn Quang Sáng đời ông sai nhiều hơn, và ông đã chọn dịp này để lên tận diễn đàn xin lỗi nhà văn Bảo Ninh, vì trong nhiệm kỳ của mình đã không bảo vệ được tiểu thuyết “Nỗi buồn chiến tranh”- tức “Thân phận của tình yêu” dù ông từng bỏ phiếu cho tác phẩm này đoạt giải thưởng Hội nhà văn 1990.

“Với một số người, trong đó có tôi, đã đến thời điểm: đi chỗ khác chơi (Ngô Thảo- “Nâng cao địa vị xã hội của nhà văn”): “Khi nào biết mình hết viết được rồi thì phải đi chỗ khác chơi, đừng bẹo hình bẹo dạng ở chỗ trường văn trận bút và tuyệt đối đừng để những người hâm mộ mình đọc những câu lếu láo...” 

Chủ tịch Hội Nhà văn Hữu Thỉnh

Lên diễn đàn vì “bỗng dưng” lại có tên trong bài viết của Trần Mạnh Hảo, rằng các nhà văn khi viết cứ bị ám bởi các nhà quản lý văn hoá  nhà văn Khổng Minh Dụ thanh minh đại ý: các anh chỉ làm theo chức năng,  chủ yếu là để bảo vệ văn nghệ sĩ, còn cơ quan cấp trên là A25 không hề có một dòng nào nói tới chức năng “phán xét” đối với tác phẩm văn học, giám định tác phẩm văn học “Tiếng nói của chúng tôi không có một gờ-ram nào cả. Là một người viết tôi cũng day dứt, đau khổ lắm chứ”.

Nhà văn Hoàng Quốc Hải “tâm trạng”: “Tròn 60 năm từ ngày văn chương báo chí đi theo cách mạng. Tỉ lệ mắc sai lầm về tư tưởng, chính trị, kinh tế trong đội ngũ văn chương báo chí là thấp nhất so với bất cứ một ngành nghề nào. Thế mà độ tin cậy của nhà quản lý đối với nhà văn lúc nào cũng ở mức thấp nhất”.

Trước cuộc bầu bán, hầu hết mọi người đều tỏ kỳ vọng về một BCH mới. Nhưng bầu 2 lần vẫn chỉ được 6 người trong khi cần bầu 15 người vào BCH như Đại hội đã quyết định.

DPV

lVăn nghệ sĩ thường đãng trí, thế nên Nguyễn Thị Minh Thái cứ lẫn lộn giữa Trần Huy Quang và ánh Hồng, giữa Văn Chinh và Anh Chi. Trong khi đó Tổng bí thư Nông Đức Mạnh vừa gặp chị đã: “Tôi nhận ra chị rồi, trên ti vi chị nói rất hay về phê bình văn học”. Trần Bảo Hưng chưa phải đảng viên nhưng lại có tên trong danh sách đàng hoàng, có giấy mời dự hội nghị đảng viên trước ngày khai mạc chính thức. Còn Trần Thị Trường chưa kịp rút tên trong danh sách đề cử đã thấy công bố, không hiểu ai đã tự động làm việc ấy hộ chị. Thành ra cuối cùng tên Trần Thị Trường rút đến 2 lần. Điều khiển chủ tịch đoàn, Hữu Thỉnh buột miệng “Phan Thị Vàng Anh, nữ, 216 tuổi”. Đúng ra là 216 phiếu, bầu vòng 1. Không sao, Vàng Anh đã trở thành uỷ viên chấp hành trẻ nhất Đại hội nhà văn kỳ này. Hình ảnh cánh chim được ít nhất hai nhà văn chọn dùng. Một, nhà văn Kim Quyên ở đồng bằng sông Cửu Long, gọi Tổng thư ký nhiệm kỳ 6 Hữu Thỉnh là “cánh chim không mỏi, bay đến khắp miền đất  nước” đặng giúp đỡ anh chị em, khiến chị rất cảm động! Nhà văn Hà Bình Nhưỡng trong tham luận kêu gọi BCH cần có một vùng trời văn học ấm áp cho các nhà văn ở vùng đất ấm lành là TPHCM lại ví “các nhà văn thành phố Hồ Chí Minh chúng tôi như những cánh chim đơn lẻ, tuy đông mà không được bay đàn”. Trần Mạnh Hảo- Nguyễn Huy Thiệp làm lành? Hai người cười rất tươi góp mặt trong một bức ảnh chung. Trần Mạnh Hảo kể khi anh vừa từ diễn đàn đi xuống, Nguyễn Huy Thiệp liền tới bắt tay, sau đó mời Hảo đi ăn trưa, có Nguyễn Việt Hà chứng kiến. Đoàn nhà văn Hải Phòng có vẻ đoàn kết nhất, qua lại thăm hỏi nhau luôn. Nhà văn Đoàn Lê và nhà thơ Vũ Thị Huyền ở cùng phòng, bên ngoài họ xưng cô cháu nhưng lúc trong phòng người ta thấy chị Huyền (tuổi 40) gọi Đoàn Lê bằng “bà” xưng “con” như thể người trong gia tộc, nghe tình cảm nhưng khiến cho hình ảnh trẻ trung so với tuổi của Đoàn Lê phần nào bị “méo mó”, nhất là hình ảnh “Thế là chị ơi! Rụng bông hoa gạo/ Ngày chị sinh trời cho làm thơ/Tình riêng bỏ chợ tình người đa đoan” (nhà thơ Đoàn Thị Tảo viết tặng chị gái mình). Phòng của nhà văn Bùi Ngọc Tấn ở kế bên, số đẹp (101) nhưng rất lắm muỗi mà ông thì hay có khách, đêm đến lười mắc màn. lAi có bệnh tật cần chữa trị hãy gặp lương y Đinh Nam Khương- chính nhà văn Hà Tây này đã kêu gọi như thế trong cuộc gặp tại báo Tiền Phong chiều 23/4. Là người làm thuốc lâu năm ở chùa Hương, nhà thơ họ Đinh hứa chữa miễn phí 1/3 cho các văn hữu xa gần,  không hiểu có nhiều “con bệnh” đặt niềm tin vào một nhà thơ làm thuốc chưa? Khánh Linh vẫn “đỏ tựa ráng pha”. Cũng trong cuộc gặp ở báo TP gần 150 người, nhà văn người Huế - Hà Khánh Linh (tên thật: Nguyễn Khoa Như ý) vận chiếc sơ - mi đỏ rất mốt, trông trẻ trung. Nhớ Đại hội cách nay vài kỳ, Nguyễn Duy theo lệ thường có thơ vui về nhân sự Đại hội, tả “Khánh Linh đỏ tựa ráng pha/Anh Thơ sắc trắng như là tuyết in” - do Hà Khánh Linh thường xuất hiện trong tà áo dài đỏ, còn Anh Thơ hay mặc áo dài trắng. Tiếc rằng nhà thơ Anh Thơ nay đã đi xa.  D.P.V ( Tienphong Online)